Correlingua 2012 - LUGO

Agora que chega o verán, a calor, o ARDE LUCUS, as vacacións..., e aínda que algo tarde, faltaba por amosarvos esta presentación de fotos, para o recordo e a lembranza, do pasado día 8 de maio en que chovía a chuzos, a arroiar, a ballón, a cachón, a caldeiradas, a canados, a ceo aberto, a chapuzos, coma quen a envorca, ás cuncas, a Deus dar, a manta, a mares, a varrer, a xerros, que metía medo...

Moito debe chover en Galicia para que o galego teña máis de 70 palabras para chuvia:

1.   arroiada: choiva forte e intensa

2.   babuña: chuvia miúda e pouco intensa

3.   babuxa: chuvia miúda e pouco intensa

4.   ballón: tromba de auga forte e intensa

5.   balloada: chuvia intensa que se prolonga varios días seguidos

6.   barbaña: chuvia miúda e pouco intensa

7.   barbuña: chuvia miúda e pouco intensa

8.   barbuza: chuvia miúda e pouco intensa

9.   barrallo: chuvia miúda e pouco intensa

10. barrufa: chuvia miúda e pouco intensa

11. barrufo: chuvia miúda e pouco intensa

12. barruñeira: chuvia miúda e pouco intensa

13. barruzada: chuvia fina e persistente

14. barruzo: chuvia miúda e pouco intensa, mesturada con néboa

15. basto: chuvia repentina, intensa e curta

16. bátega: chuvia repentina, intensa e curta

17. bategada: tromba de auga forte e intensa, repentina e curta

18. borralla: chuvia miúda e pouco intensa

19. borrallada: chuvia miúda e pouco intensa

20. brea: chuvia forte e con vento

21. breca: chuvia miúda e pouco intensa, mesturada con néboa

22. calistro: trebón de auga fría con vento ou neve miúda

23. cebra: chuvia repentina, intensa e curta  .. acompañada de vento

24. cebrina: temporal de chuvia e neve con vento forte

25. cebrisca: temporal de chuvia e neve con vento forte. Sarabiada forte

26. chaparrada: tromba de auga forte e intensa, chuvia repentina, intensa e curta

27. chaparrazo: choiva forte e intensa,  repentina, intensa e curta

28. choiva: precipitación en forma de pingas, chuvia

29. chuiva: variante dialectal de chuvia

30. chuva: variante dialectal de chuvia

31. chuvascada: precipitación intensa, acompañada case sempre de vento forte

32. chuvasco: precipitación intensa e abundante, acompañada case sempre de vento forte

33. chuvia: precipitación en forma de pingas, choiva

34. chuvieira: chuvia forte e intensa, tromba de auga forte e intensa

35. chuviñada: chuvia miúda e pouco intensa

36. chuviñeira:  chuvia repentina, intensa e curta

37. chuvisca: chuvia miúda e pouco intensa

38. chuviscada: chuvia miúda e pouco intensa

39. cifra: chuvia forte e con vento

40. ciobra: chuvia forte e con vento

41. coriscada: trebón de auga fría con vento ou neve miúda

42. corisco: trebón de auga fría con vento ou neve miúda

43. decembra: chuvia forte e prolongada habitual en decembro

44. diluvio: chuvia moi  abundante e intensa (cando se refire ao tema bíblico)

45. dioiva: chuvia moi  abundante e intensa

46. dioivo: chuvia moi  abundante e intensa

47. escarabana: auga moi fría con sarabia

48. froallo: chuvia miúda e pouco intensa

49. lapiñeira: chuvia miúda e pouco intensa

50. marceada: tempo con claros e chuvias propio de marzo

51. marmaña: chuvia miúda e pouco intensa

52. mera: chuvia moi fina que se desprende da néboa mesta

53. morriña: chuvia miúda e persistente

54. morriñada: chuvia miúda e persistente

55. orballada: chuvia miúda e de pouca duración

56. orballeira: chuvia miúda e de pouca duración

57. orballiscada: orballo moi fino, que case non chove nada

58. orballo: chuvia fina e persistente,

59. patiñeira: chuvia fina e persistente

60. patumeira: chuvia fina e persistente

61. poalla: chuvia miúda e pouco intensa,

62. poallada: chuvia miúda e pouco intensa

63. poallo: chuvia miúda e pouco intensa

64. poalleira: chuvia miúda e pouco intensa

65. salseiro: pingas de auga que producen unha néboa mesta provocada polo vento no mar

66. torba: auga de chuvia mesturada con neve fina

67. torbada: tromba de auga forte e intensa, tormenta

68. torboada: tromba de auga forte e intensa, tormenta

69. torbón: tromba de auga forte e intensa, tormenta

70. treboada: tromba de auga forte e intensa, tormenta

71. trebón: tromba de auga forte e intensa, tormenta

72. xistra: chuvia e neve con vento moi frío

73. zarapallada: chuvia miúda e pouco intensa

74. zarracina: chuvia abundante con moito vento

75. zarzallo: chuvia miúda e pouco intensa

Para saber máis > Nomes galegos para o chover (www.ogalego.eu)

Repaso de SINTAXE (2º ESO)

E completamos o apartado "Unha lingua irmá no sur", do tema 9 con este mapa, (2º ESO): A Lusofonía é o conxunto de países que teñen como lingua oficial o portugués. Existen oito países lusófonos, nos cales o portugués é lingua oficial: Portugal, Brasil, Cabo Verde, Angola,  Mozambique, San Tomé e Príncipe, Guinea-Bissau e Timor Leste. (As illas/arquipélagos atlánticos de Madeira e Açores pertencen ao actual estado portugués). Máis de 200 millóns de habitantes na área lingüística galego-luso-brasileira.

CERTAME LITERARIO DE POESÍA E MICRORRELATO "Letras Galegas-2012" (PREMIOS)

Open publication - Free publishing - More letras galegas

17 de maio."Día das Letras Galegas": GALICIA COMO TAREA.

Galiza un pouco cada día morre...

Se non viramos rumbo ao navegar

Poñamos vela ao vento que hoxe corre

Ronsel abrindo cara un novo mar

(Cen Chaves de Sombra, Valentín Paz Andrade)

Co gallo do Día das Letras Galegas, conferencia do profesor e historiador Adolfo de Abel Vilela:"A evolución histórica no contorno de As Mercedes (LUGO)"

Recursos e materiais divulgativos para coñecer mellor a VALENTÍN PAZ-ANDRADE

(SXPL) Materiais e recursos elaborados por distintos centros educativos galegos cos que se pretende contribuír a un mellor coñecemeneto da figura de Valentín Paz-Andrade, 
► Letras Galegas | Secretaría Xeral de Política Lingüística
(CGENDL) Materiais didácticos, actividades, unidades didácticas, exposicións, propostas normalizadoras, xogos, etc. elaborados por docentes, ENDL e outros grupos de traballo, institucións, etc.
► Letras 2012 | Coordinadora Galega de ENDL
►TRAFEGANDO RONSEIS: Día das Letras Galegas

► Empresa en galego | Campaña de normalización (CGENDL)

Máis recursos neste blogue ► Valentín Paz Andrade para as Letras Galegas de 2012
E tamén, crónica en ► Carta Xeométrica: Valentín Paz Andrade, na luz e na sombra

17 de Maio: "Día das Letras Galegas". De 1963 a 2012

(Feito por nós)

 (RAG)

50 TEXTOS (IES Ponteceso)

Un ano máis, volve o "Correlingua" (LUGO, martes, 8 de maio)

 Lugar: LUGO, Praza de Santa María
Programa:

Hora de chegada: 11:00 - Hora de remate prevista: 13:00 -13:30
Hora de comezo-actividades: 11:15 - Hora prevista acto final: 12:00

Itinerario:
Saída da Praza de Santa María. Chegada á Porta do Bispo Aguirre.  Segue pola ronda deica a entrada da Muralla pola Porta do Campo Castelo. Paso pola Praza Maior. Crúzase de novo a Praza de Santa María para subir á Muralla pola porta de Santiago. Volta á muralla. Chegada á praza de Santa María.

Actuacións: Cantalingua
Actividades extraordinarias: ENTREGA DE PREMIOS E AGASALLOS

COLABORAN: CONCELLO DE LUGO - CONCELLARÍA DE CULTURA
DEPUTACIÓN DE LUGO - VICEPRESIDENCIA

---------------

Co permiso da autoridade, e se o tempo non o impide, malia o que diga este señor, alí nos veremos, como todos os anos > Correlinguas  2012, 2011, 2010, 2009, 2008, 2007, 2006...

Queremos aclararlle ao ilustre tertuliano "opinalotodo" que esta actividade nunca é obrigada para o alumnado. Van os que queren, co permiso de seus pais que en todo momento están informados da actividade e dos seus obxectivos. Pero parécenos mal, moi mal, que por tratar de defender e contribuír á normalización da nosa lingua nos chame "terroristas" e que educamos a "terroristas". 

Por se lle serve de algo, informámolo do seguinte:

 

Que é un EDLG/ENDL? (Equipo de Normalización Lingüística)

É un órgano consultivo e dinamizador dos centros de ensino para os eidos lingüístico e cultural. Forma parte da estrutura administrativa, docente e didáctica dos centros e está integrado por mestres/as e profesores/as dos distintos niveis, por alumnos/as (cando a idade o permite) e por representantes do persoal non docente. Un membro do profesorado actúa de coordinador.

Cada equipo concreto establece o seu funcionamento e a súa organización en concordancia co que dispoña o regulamento orgánico do seu centro. Lexislación vixente (Decreto 124/2007)

A súa función primordial é conseguir que os alumnos/as poidan chegar a ser competentes na lingua galega e usala digna e normalmente.

 

(Para saber máis, preme >  AQUÍ )

 

Cal é a finalidade do Correlingua?

Se temos en conta a importante perda de falantes de galego que reflicten os estudos que se veñen realizando e que se está a producir entre a poboación máis nova é evidente o interese que ten a dinamización lingüística entre a mocidade.

Por isto cómpre chamar a atención de todas as instancias político-sociais a respecto de intervir de maneira efectiva no mantemento e difusión do idioma. Asemade, cómpre facelo incorporando a mocidade coa súa participación activa.

Os obxectivos concretos do Correlingua que desenvolven e enriquecen a idea

anteriormente exposta son tres:

1.- Propiciar a reflexión sobre a situación da lingua e a importancia de activar accións en prol dela.

2.- Sensibilizar a sociedade, a través da poboación xuvenil, da importancia da defensa da lingua.

3.- Asociar a reflexión lingüística a actividades colectivas, lúdicas e amenas, e interdisciplinares. 

As actividades do Correlingua  –especialmente as actividades preparatorias (certames, concursos, pancartas, etc.)– diríxense fundamentalmente ao alumnado de centros de ensino , tanto de titulariedade pública coma privada, de diferentes niveis. Xa que logo, contamos coa participación de nenos e nenas de educación infantil, primaria, secundaria e postobrigatoria.
Porén, as actividades non se circunscriben ao alumnado, senón que a través de fórmulas de colaboración varias, participan tamén entidades asociativas de ámbitos diversos. Asemade, coa difusión en medios de comunicación e coas propias actividades espállanse tamén mensaxes de defensa e promoción da lingua na sociedade en xeral.
> Descarga aquí a Unidade Didáctica de Secundaria

Valentín Paz-Andrade tamén participaba nos Correlinguas

Cómpre lembrar, neste ano en que Valentín Paz Andrade é o escritor homenaxeado no Día das Letras Galegas-2012, que el mesmo participou nas carreiras pola lingua, cando esta actividade deportivo-reivindicativa comezaba trotar polas rúas de Vigo, na década dos 80. O Correlingua de hoxe é o sucesor das carreiras pola lingua de entón, e como daquela quere seguir reclamando a atención do conxunto da sociedade sobre o noso idioma.

(Vía > GAVIEIRA)

CERTAME DE POESÍA E MICRORRELATO "Letras Galegas" IES As Mercedes

 BASES

                                                                                                                                  

1ª.- Poderán participar neste Certame, por categorías e modalidades:

A.- Alumnado de 1º e 2º ciclos de ESO.

B.- Alumnado de BAC e CICLOS FP.

2ª.- O Xurado, composto polos profesores do EDLG e do Departamento de Lingua Galega, concederán tres premios ás mellores  POESÍAS e outros tres aos mellores MICRORRELATOS de cada categoría (ESO ou BAC/CICLOS FP).

1º PREMIO: diploma e agasallo.

2º PREMIO: diploma e agasallo.

3º PREMIO: diploma e agasallo.

3ª.- Tanto as POESÍAS como os MICRORRELATOS deberán ser inéditos,

escritos en lingua galega, e mecanografados a dobre espazo por unha soa cara en Microsoft Word / OpenOffice predeterminado. O tema é libre.

4ª.- Os traballos poden entregarse na Conserxaría do Centro nun sobre cerrado indicando claramente a categoría (ESO- BAC/CICLOS) e a modalidade (POESÍA / MICRORRELATO). Dentro, noutro sobre, aparecerán consignados o nome e apelidos e o curso e grupo do autor/a. Outra opción, preferida polo Xurado, consiste en que o alumnado inscrito na  AULA VIRTUAL do IES As Mercedes  suba os traballos ao curso "Certame Letras Galegas-2012"

, creado para tal efecto no Departamento de Lingua Galega, asinando a súa actividade cun pseudónimo e entregando na Conserxaría un sobre pehado no que conste o devandito nome ficticio, e o nome real e curso do autor/a no seu interior. (Os que non estean inscritos, poden falar co profesor José Pedrouzo para se matricularen, e así ter acceso a esta aplicación)

5ª.- A extensión máxima das POESÍAS será de unha páxina. Os RELATOS non deberán exceder as dúas páxinas (200-400 palabras +/-)

6ª.- O prazo de presentación remata ás 14,10 horas do luns, 14 de maio.

7ª.- Os traballos  gañadores deste Concurso faranse públicos nos taboleiros de entrada do IES, e recibirán o seu agasallo no transcurso dos actos que se celebren no Instituto co gallo do “Día das Letras Galegas”, este ano adicado ao

xurista, político, empresario, escritor, poeta e xornalista galeguista .

VALENTÍN PAZ-ANDRADE.

8ª.- Estas bases deberán ser acatadas por todos os participantes neste Certame e o veredito do Xurado será inapelable.

        

Organiza:

Equipo de Dinamización da Lingua Galega (EDLG)

Departamento de Lingua Galega

IES As Mercedes - LUGO

___________

Recursos para escribir microrrelatos, con exemplo, en > 
Decálogo para facer os mellores microcontos (neste blog) 
Escola de escritores IES As Mercedes

Recursos para escribir poemas en > Construir poesia > Como medir versos
O xénero lírico: introdución (< do blog Remexer na lingua)
Recursos sobre "Letras Galegas 2012"/Valentín Paz-Andrade en > ( RECANTO de MIK)

Cando ti volvas... Valentín Paz-Andrade : son de poetas 

Normas ortográficas e morfolóxicas do Idioma Galego. Real Academia Galega (marzo-2012)

Para que non suceda isto...

Vía > Édelingua: Non estamos a mudar de normativa de cotío! Blog do EDLG IES O Mosteirón (Sada)

...temos que repasar isto:

E agora tamén contamos co >
 novo dicionario da RAG en REDE 

"O porco de pé" de Vicente Risco como cronografía

Open publication - Free publishing - More galega

LUME NAS FRAGAS DO EUME. Arde o mellor bosque atlántico europeo e un dos lugares máis fermosos de Galicia. (Quen terá a culpa?...)

- Canción: As árbores da fraga. (Fol do vento)

View more PowerPoint from martamariaalicia

As árbores da fraga

Estaba o acivro

de garda na fraga,

pasou o carballo

e non lle dixo nada.

Chegou o eucalipto

á porta petar,

o acivro de garda

non o deixou pasar.

Entrou o bidueiro

e máis o salgueiro,

tamén o cerquiño

e o ameneiro.

Pasou o pradairo

seguido do freixo,

tamén a abelaira

e o castiñeiro.

Logo entrou o buxo

e máis a sobreira,

despois veu a faia

xunto coa ulmeira.

-Vaite eucalipto

non insistas máis

que aquí na fraga

 non podes entrar.

(Xosé Lois Seixo Fernandez)
http://www.blogoteca.com/galefas/

LER + > As fragas arden mal

Hoxe estamos en obras...

IRONÍA

TROPO: figura retórica ou estilística da linguaxe que consiste en expresar unha idea con palabras que indican aproximadamente o contrario do que se quere dicir / Ton de burla con que se di algo.
CFR: (Ou consúltese "Retranca") Habilidade para falar ironicamente e con segundas intencións.

FILOSOFÍA: Procedemento interrogatorio empregado por Sócrates que, finxindo ignorar unha cousa, demostraba que tiña un coñecemento superior ao do seu interlocutor, que presumía de sabelo.

LATINISMO: “Qui potest capere, capiat” (O que teña oídos que escoite e quen queira entender que entenda...)

Ialma (Just like a galician)

> ialma - dance like a galician

Ialma é un grupo de música, de raíces étnicas galegas, establecido en Bruxelas. Unha das súas intérpretes, Verónica Codesal foi a primeira en levar xunto co grupo Urban Trad unha representación galega ao Festival de Eurovisión,  na súa edición de 2003. Urban Trad, que representou á televisión belga, conseguiu 167 puntos, e quedou na segunda praza por detrás de Turquía. Foi membro activa da Plataforma Nunca Máis en Bruxelas. Os inicios do grupo IALMA foron como grupo de pandereteiras.

Os camiños que levan a Santiago son largos e mesturan ás xentes e paisaxes europeas. Pero para os numerosos galegos que, dende os anos 20, deixaron a súa terra, a peregrinación esperada é aquela que lles fai voltar á cultura, ás súas raíces, a esa identidade que fai que un pobo teña algo que compartir.

¿Cómo chegar a esa cultura cando se está lonxe, cando se xunta coa nostalxia?:

> IALMA - Voltar - YouTube   (Paragoxe: bailar(e)/mau(e)/acordeón(he)/un(he) /...)

En Bruxelas, cinco rapazas galegas, fillas de emigrantes, construiron, pouco a pouco, un repertorio de cancións e de danzas que levan o selo das súas orixes, pero adaptado á necesidade de trasmitir unha nova realidade, a de mulleres comprometidas con varias culturas, varias linguas. Esas cinco rapazas son Ialma.

IALMA ao vivo na presentación do seu álbum Simbiose en Bruxelas

(Plurilingüísmo: minuto 3.08)

Escoitar > Simbiose (2011) | Ialma | Verónica Codesal | Simbiose | música celta | Galicia | worldmusic
 (Boa ocasión para repasar o fenómeno fonético > Epéntese (i)alma / (i)auga)

Colin ten unha pita que pon cada mañá
Colin ten unha pita que pon cada mañá
ela que fixo a posta no palleiro do Adrán.
Adrán colleu o engazo, deulle un moquetón
Adrán colleu o engazo, deulle un moquetón
e cociñou o guiso pra festa do patrón.
Na (i)auga, tamén no río e do mar na ribeira
auga, tamén no río, liña da volanteira.

Todos os da parroquia foron molla-lo pan
Todos os da parroquia foron molla-lo pan
tamén o señor cura, el(e) meteu a man.
Na (i)auga, tamén no río e do mar na ribeira
auga, tamén no río, liña da volanteira.
Auga, tamén no río e do mar na ribeira
auga, tamén no río, liña da volanteira.

 O mollo estaba tan rico, todo el(e) se pringou
O mollo estaba tan rico, todo el(e) se pringou
dedos, peito e bandullo, ren de limpo lle quedou.
Na (i)auga, tamén no río e do mar na ribeira
auga, tamén no río, liña da volanteira.
Auga, tamén no río e do mar na ribeira
auga, tamén no río, liña da volanteira.

 Fixo perder a misa a todos os parroquiáns
Fixo perder a misa a todos os parroquiáns
A todas as velliñas, tamén ós lacazáns.
Na (i)auga, tamén no río e do mar na ribeira
auga, tamén no río, liña da volanteira.
Auga, tamén no río e do mar na ribeira
auga, tamén no río, liña da volanteira.

 A toutes ces bonnes p’tites vieilles qui en ont tant de besoin
A toutes ces bonnes p’tites vieilles qui en ont tant de besoin
Ainsi finit l’histoire de la poule à Colin
Sur l’eau, sur la rivière, sur le bord de la mer
Sur l’eau, sur la rivière, sur le bord du vaisseau.
(.../...)